לילה שקט יחסית – ليلنا هادئ نسبيا
איך נראים חיי הלילה של הסטודנטים הערבים? כמה הם דומים לאלו של הסטודנטים היהודים? וכמה הם שונים מחיי הלילה בכפרים ובפריפריה?
(עברית בהמשך)
هل يشرع لنا "ليل تل ابيب" اعمالا لم نكن لنقدم عليها في نهار بلدتنا؟ ما الذي يخبئه لنا الليل؟ هل الحياة الليلية لدى الطلاب العرب تختلف عن حياة الطلاب اليهود؟
للإجابة على مثل هذه الاسئلة وغيرها قد تراود اذهان الطلاب المقدمين على التعلم في تل ابيب. وحتى كل من يحيط بهم سواء الأقارب، المعارف او حتى زملائهم اليهود. الجميع يكاد يقتله الفضول لمعرفة كيف سيقوم الطالب/ه العربي بالتأقلم مع حياته الجديدة، وكيف سينجح في الصمود امام سحر تل ابيب وليلها.
لا احبذ التفرقة بين الليل والنهار، القرية والمدينة وما الى ذلك الا ان هذه الحالة هي جزء من حياة كل واحد منا. لا بد ان تسمع ولو مرة واحدة على الاقل ما هي خططك الليلية لليوم؟ ولكن لماذا بالتحديد الليلية؟
ربما الإجابة لها علاقة ليلية ,لان البرنامج التعليمي عادة ما يقضي على نهار الطلاب مما يجعل لهم "الليل" منفسا لترويح عن أنفسهم ومهربا من ضغوطات اليوم. ومعروف عن تل ابيب بانها مدينة تنام نهارا وتستيقظ طوال الليل.
فهنالك من ينفتح من خلال انتقاله الى تل ابيب على النوادي الليلية، ملاهي الرقص والبارات كونه لم يعتد على ارتيادهم من قبل لعدم وجودهم في نطاق حيزه الجغرافي او لوجود رقابة الاهل الصارمة التي تقوم بمنع ابنائها من التصرف وارتياد اماكن كما يحلو لهم.
بلا شك في معظم الحالات لا يحصل كسر تربوي للقيم التي كبرنا عليها. الا ان الفضول والتعرف على غير المألوف يدفع الطلاب في اغلب الاحيان لتجربة حياة ليست بالضرورة لنا معتقدين انها أفضل من حياتنا السابقة، فهنالك من يبدا بتجربة التدخين، شرب الكحول وحتى المخدرات، مستغلين غياب الرقابة والحرية المطلقة. وإحدى اهم الآساب لهذا الوضع، هو الوقوع ضحية لما يسمى تأثير المجموعة على الفرد، التي تدعي بانه لا يعقل ان نأتي الى تل ابيب ونعيش حياتنا القروية.
مواجهة موقف كهذا يتطلب من الفرد الشجاعة والثقة الكامنة في النفس فمن الصعب جدا ان نمشي بعكس التيار ونتجاهله وفي بعض الأحيان من الجيد الاستماع الى اقوال غيرنا من كبار السن والاقارب فهم أدرى بالحياة، ولكن هذا لا يلغي ابدا دورنا في عيش الحياة التي نريدها فعلينا ان نجرب ونخطئ لنتعلم.
من ناحية اخرى هنالك الوجه الإيجابي لليل تل ابيب ففيها تنوع ثقافات الأكبر في البلاد، مما يجعلها تستضيف العديد من المهرجانات والمناسبات الثقافية، الفنية، التوعوية… وبالتالي يشارك عدد كبير من الطلاب بهذه الامسيات والاحداث.
فئة أخرى من الطلاب تفضل ممارسة الرياضة كالمشي او الركض وذلك لعدة اسباب، منها حالة الطقس المعتدل ليلا، الشوارع المعدة لركوب الدراجات، الملاعب …
بالإضافة لعدم تعرض الشخص للمضايقات او المسائلات خاصة الفتيات في حال ممارستها لتلك الرياضة في ساعات متأخرة. ففي تل ابيب لا أحد يهتم بالفعل بماذا تفعل وأين ومتى!؟!
هناك من يقضي الليل في العمل لكسب المال كي يستطيع عيش حياة كريمة وسط غلاء المعيشة الموجود مستغلا الاجر العالي مقابل ساعات الليل.
بينما اخرون يقضون ليلهم في سهرات عربية في مقاهي يافا كونها تتمتع بأجواء عربية لا مثيل لها ففي يافا تجد البحر، الحياة والأهم من ذلك ستشعر بالانتماء لا الغربة فكل من حولك يتحدث العربية.
جزء اخر يلازم غرفته ليصل الليل بالنهار في الدراسة غير مكترث "بليل تل ابيب"
إذا إجابة واحده ونهائية لسؤال كيف يقضي الطلاب العرب ليلهم، غير متوفرة. ولا يمكن إيجاد إجابة لشمل الجميع حيث ان الامر يختلف من طالب الى اخر فكل يغني على ليلاه, فهنالك من يأتي الى تل ابيب ويخرج منها كما هو محافظا على كل مبادئه وقيمه متجاهلا الملهيات، البعض الاخر ينكشف لعالم جديد ويعيشه ليصبح جزء منه.
رغم ليل تل ابيب المثير والصاخب على امر واحد يجب التأكيد… مهما اختلفنا في وجهات النظر لم يبق لدينا نحن العرب في وطننا الا المحافظة على منظومه الاخلاق التي ترعرعنا عليها من جهة ومن الجهة الاخرى يجب الاجتهاد من اجل التفوق في التعليم الجامعي لنفتخر بأنفسنا ,وليفخر مجتمعنا بنا. عسى ان نساهم في تقدم البشرية.
חיי הלילה של הסטודנטים הערבים בתל-אביב הם תעלומה גם עבור קרובי המשפחה והחברים שנשארו בכפר וגם לסטודנטים היהודים שלומדים איתנו. זה מעניין לדעת איך הסטודנט הערבי מסוגל להשתלב בעיר התוססת, על רקע פערי התרבות, וכיצד יצליח לעמוד מול קסמי הלילה המפתים של העיר.
עוברים לעיר הגדולה
אם אתה סטודנט ערבי שעבר מהכפר לתל-אביב הרבה שאלות מתעוררות אצלך. הרבה ממה שקורה פה, בתל-אביב, הם דברים אליהם אתה לא רגיל ושאינם בהכרח מתאימים להשקפת עולמך ולנורמות שאיתן גדלת. מצד שני, סביר להניח שלפני שעזבת תיארת לעצמך שלא יעלה על הדעת שתחיה בתל אביב כפי שחיית בכפר או בפריפריה. ובאמת, כשאתה מגיע לתל אביב אתה מייד מרגיש יותר עצמאי ואחראי למעשיך. זה לא אומר שאתה מפסיק להיות בקשר עם המשפחה ועם החברים מהכפר, או שאתה מתכוון להתעלם מהנורמות החברתיות שגדלת עליהן. זה רק אומר שברוב המוחלט של המקרים, תתעורר אצלך סקרנות עצומה באשר לחיי הלילה שיש ל"עיר ללא הפסקה" להציע.
מה שמשותף לרוב, אם לא לכל הסטודנטים הערבים, הוא מתח מסויים בין חיי הלילה המסקרנים והסוחפים של תל אביב לבין העובדה שאנו מתבקשים לשמור על ערכי התרבות והמסורת שלנו
במקרים רבים, הסטודנט הערבי מתחיל לראשונה לשתות אלכוהול, לעשן ואפילו לקחת סמים, כשהוא מגיע לתל אביב. הסיבות ברורות – בתל אביב יש הרגשה יותר חופשית, אין מנגנון של קונטרול מצד המשפחה והסביבה, ובנוסף, האווירה עצמה של העיר משפיעה – הקבוצה (כמו בהרבה מקרים אחרים) משפיעה על הפרט. אך לא כל לחץ חברתי הוא בהכרח תופעה שלילית – כל אחד חייב לעשות ניסיונות בחייו (בגבול הסביר, כמובן), אפילו אם זה יעלה לו בטעויות – כלל ידוע הוא, שרק מטעיות לומדים! וסטודנטים יכולים (וצריכים) ללמוד לא רק באוניברסיטה.
אז איך הסטודנטים הערבים מבלים?
חלק מהסטודנטים הערבים יוצאים כדי להמלט לזמן מה מלחצי הלימודים. הרי תל אביב ידועה בחיי הלילה שלה, והסטודנטים הערבים מגלים, כשהם עוברים אליה, את המועדנים, הדיסקוטקים והפאבים. סטודנטים אחרים מבלים את לילותיהם ביפו העתיקה, שבה יש מן הסתם אווירה ערבית. שם הם מרגישים את שייכותם, כולם מדברים ערבית ומכבדים את הנורמות של החברה הערבית. ביפו קל להרגיש ולחיות את הזהות הערבית.
ויש כמובן חלק מהסטודנטים הערבים משתדלים להימנע מניצול "חיי הלילה" בתל אביב וזאת מטעמים שונים. בין היתר, משום שמעולם לא ביקרו בפאבים או דיסקוטקים (אין מקומות בילוי כאלו בכפרים הערבים), או מפני שקיימות מגבלות מצד המשפחה, שאינה מקבלת את הנורמות ה"אירופיות" המודרניות.
מעניין שיש חלק לא מבוטל מהסטודנטים הערבים שמעדיף, במקום לצאת, להתאמן ולהשתתף באירועי ספורט שונים, כמו מרוצים ורכיבת אופניים. הסיבה לכך היא שבתל אביב קיימת תשתית מתאימה לסוגי הספורט השונים (שלא כמו בכפר או בפריפריה). מה גם, בתל אביב לא ירגיש הסטודנט הערבי, לכאורה, מוטרד, במיוחד סטודנטיות ערביות שעושות פעילות גופנית בשעות מאוחרות בלילה. בתל אביב נראה, כי לאף אחד אין עניין באחרים, מה הם עושים, כיצד ומתי!
ויש כמובן חלק גדול שלא יכול לצאת, כי הוא נאלץ לעבוד בשעות הלילה, על מנת לקיים את התחייבויותיו הכספיות ולממן את המחייה ואת שכר הלימוד. לחלק פשוט אין זמן פנוי לבלות וליהנות ממה שיש לתל אביב להציע.
לבסוף, יש גם לא מעט סטודנטים שקדנים במיוחד ששמים את הלימודים כמטרה עליונה ואין להם שום עניין בחיי הלילה של תל אביב. הם לא מסתפקים בלימודים במהלך היום, אלא גם נשארים כל הלילה בחדר, לומדים או מכינים שיעורים.
לסיכום, מה שמשותף לרוב, אם לא לכל הסטודנטים הערבים, הוא מתח מסויים בין חיי הלילה המסקרנים והסוחפים של תל אביב לבין העובדה שאנו מתבקשים לשמור על ערכי התרבות והמסורת שלנו, ובנוסף, גם להשקיע את המקסימום בלימודים בכדי שנסיים בהצטיינות. בתוך המתח הזה, כל אחד בוחר בנתיב שהכי מתאים לו. באופן כללי, אפשר לומר שבעבור רוב הסטודנטים הערבים, ההתנהגות המקובלת היא לשלב מצד אחד בין חיי הלילה בתל אביב, האירועים התרבותיים והפסטיבלים, ומהצד השני להקפיד ולשמור על הערכים של הבית.